Özel endüstri bölgesi ekseninde sanayi kentlerinde konut sorunu

Abstract

Sanayileşme süreci, modern toplumların ekonomik ve sosyal yapılarını kökten değiştiren ve kentleşmeyi hızlandıran önemli bir dönemdir. Sanayileşmeyle birlikte, kırsal alanlardan kentlere büyük ölçekli göçler yaşanmış, bu da kentlerde nüfusun hızla artarak mevcut konut kaynaklarının yetersiz kalmasına ve konut sorununun ortaya çıkmasına yol açmıştır. Bu bağlamda, sanayileşme sürecindeki konut sorunu, hem ekonomik hem de sosyal açıdan önemli bir araştırma konusu olmuştur. Tez çalışması kapsamında öncelikle sanayileşme sürecinin kentlerde nasıl bir etki yarattığını ortaya koymak için literatür taraması yapılmaktadır. Ardından, Dünya’da ve Türkiye’de sanayileşme süreci içerisinde işçi konutlarının oluşumu ve Post-Fordist üretime geçişle birlikte sanayi kentlerinde yaşanan konut krizi ele alınmaktadır. Bir sonraki bölümde ise özel endüstri bölgesi kavramının mevzuattaki yeri ve ilan edilen özel endüstri bölgelerindeki potansiyel konut sorunu incelenmekte; bu kapsamda özel endüstri bölgelerinin konut sorununu azaltıcı bir faktör olarak değerlendirilebilmesine ilişkin tespitlerde bulunulmaktadır. Özel Endüstri Bölgesi kavramı ülkemizde 2017 yılında ortaya çıkmış; sanayileşme ve ekonomik büyüme için önemli bir katalizör olmuştur. Bununla birlikte ülkemizdeki sanayi kentlerinde yaşanan tecrübeler göz önünde bulundurularak özel endüstri bölgelerinde çalışanların barınma ihtiyaçlarının yeterince karşılanamayacağı veya kentlerdeki konut sorununu derinleştirebileceği düşünülmektedir. Bu çalışma, özel endüstri bölgelerinde yaşanabilecek konut sorununu ortaya koymak için bir analitik çerçeve sunmayı hedeflemektedir. Bu doğrultuda örnek alan olarak Balıkesir Özel Endüstri Bölgesi seçilmiştir. Bu tez, sanayi kentlerindeki konut sorununu anlamak için bir adım atmayı ve Özel Endüstri Bölgeleri aracılığıyla bu sorunun çözümüne katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.