Kıyı mekanının tanımı, ülkesel kıyı mekanının düzenlenmesi için bir yöntem önerisi

Abstract

Dünya, çevrenin tüm ögeleriyle baş döndürücü bir evrimini yaşamakta. Günümüzde doğal kaynakların alabildiğine bir sömürüsü söz konusu. Gelişme çabalarında gerekli yapısal dönüşümleri gerçekleştirememiş olan ülkeler açısından konunun tartışılması gerekmektedir.

Tüm sorunlar, bizi ülkesel kaynaklarla birlikte, bu arada mekânın ussal (akılcı) bir kullanımını ve düzenlemesini gerçekleştirmeye itiyor. İşte bu düzenlemenin ilginç bir örneği, bir yandan içerdiği doğal veriler, öte yandan üzerinde gelişen ve giderek önemli bir çelişkiye sahne olan Kıyı Mekânıdır.

Bu çalışmada, konuya önce mekânın gerçek bir tanımını yaparak, sonra da kıyı mekânına, içerdiği tüm veriler ve kaynak nitelikleriyle; çeşitli bilim dallarının tanımları içinde ele alarak yaklaşılıyor. Ancak, mekânın yapılan tanımına göre belirlenmesi, üzerindeki tüm beşerî etkinliklerin; kullanıcısı olan toplum ve insanla ilişkilerinin ortaya konmasını gerektiriyor.

Bu yoğun kullanımlar sonucunda kıyı mekânının sahne olduğu sürekli ve gözle görülür değişimlerin kökündeki dinamik araştırılıyor.

Artık, ortaya konan tüm olguları içeren bir kıyı mekânı tanımından söz edilebilir. Tanımlanan ve yer yer sınırlandırılan bu mekân parçasının düzenlenmesi için önerilen yöntem ise, onun devinimine (hareketine) koşut; esnek, açık, aşamalı ve yönlendirici bir dizgeyi (sistemi) içermektedir.

Özünde bir hedefler-uygulama matrisinden oluşan bu yöntem; kaynaklarla kullanışları, belirli bir politikanın saptayacağı ölçülere göre değerlendirerek dengelemeli, gereğinde etkin bir “mekân korumaya” ulaşabilmelidir.

Ancak (ülkesel veya mekânsal) hedeflerin ortaya konması, değerlendirme sırasında kullanılacak ölçütlerin saptanması, düzenlemenin belirli ana ilkeler doğrultusunda şekillenmesi; kısaca kullanıcılarıyla mekânın uyumlu bir bütünleşmesine varacak olan örgütlenme ve uygulama sürecinin gerçekleşmesi gereklidir.

Bu düzenleme, çevreyi ve toplum-yaşam ilişkilerini daha sağlıklı bir düzeye çıkarmak amacıyla şekillenecek üst yapının ve onun öz dinamiğini oluşturan ideolojik kökenin ortaya koyacağı bir (ülkesel/mekânsal) politika ile yönlendirilecektir.