Sıra dışı biçimli yüksek ofis yapılarında kullanım alanı verimliliğinin belirlenmesine yönelik bir model

Abstract

The study aims to create a model that gives the space efficiency value for non-orthogonal high-rise buildings. Fifteen criteria affecting the space efficiency were determined and examined on eleven non-orthogonal highrise buildings. By examining the criteria on the cases, sixty sub-criteria and weight percentages of the sub-criteria were created. To determine the relative importance of the criteria, 30 people specializing in high-rise buildings were asked to rate the criteria, and the data were analyzed by the analytical hierarchy process. The total score was calculated by multiplying the importance coefficient for each criterion and the weight percentages of the sub-criteria using simple additive weighting. It was found that the non-orthogonal form with the highest space efficiency was pyramidal, and the lowest was the free form. However, while the building form was found to be that most affected the efficiency, it was seen that the criteria of distance from floor-to-floor height and floor-to-ceiling height was the criterion that affected the efficiency the least. The model allows investors, architects, and real estate appraisers to make predictions about the building at the preliminary design stage. In addition, it offers practical calculations about how much the efficiency will change with the change of the sub-criteria.

Bu çalışmada sıra dışı biçimli yüksek yapılar için kullanım alanı verimlilik değerini veren bir model oluşturulması amaçlanmıştır. Sıra dışı biçimli yüksek yapılarda kullanım alanı verimliliğini etkileyen on beş kriter belirlenmiş ve sıra dışı biçimli on bir adet yüksek yapı üzerinde incelenmiştir. Kriterlerinin örnekler üzerinde incelenmesiyle altmış tane alt kriter ve her alt kriter için ağırlık yüzdeleri oluşturulmuştur. Kriterlerin göreli önem derecelerinin belirlenebilmesi için yüksek yapılar konusunda uzmanlaşmış 30 kişiden kriterlere puan vermeleri istenmiş, veriler Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) yöntemiyle analiz edilmiştir. Basit toplamlı ağırlıklandırma yöntemiyle (BTA) her kriter için önem katsayısı ve alt kriterinin ağırlık yüzdeleri çarpılarak kullanım alanı verimliliğini veren toplam puan hesaplanmıştır. Çalışma sonucunda en yüksek alan verimliliğine sahip sıra dışı biçimin piramidal, en düşük biçimin serbest biçim olduğu bulunmuştur. Bununla birlikte yapı biçimi verimliliği en çok etkileyen kriter olarak bulunurken zeminden zemine yükseklik ile zeminden tavana yükseklik farkı kriterinin verimliliği en az etkileyen kriter olduğu görülmüştür. Geliştirilen model çalışması ile sıra dışı biçimli yüksek ofis yapılarının kullanım alanı verimlilikleri belirlenebilmektedir. Model ile yatırımcıların, mimarların ve gayrimenkul değerleme uzmanlarının ön tasarım aşamasında yapı hakkında tahminde bulunmalarına olanak sağlanırken, alt kriterlerin değişimi ile verimliliğin ne ölçüde değişeceğine dair pratik hesaplama imkanı sunulmaktadır.