Mimaride estetik değerlendirme boyutlarından kültürel ve anlamsal boyutun incelenmesi

Abstract

Kültür kavramı ve anlam olgusu, insan duyarlılığı olarak adlandırılan 'estetik' değerlendirmelerini oluşturur. Estetik değerlendirmeler ise, önceleri sanat felsefesi olarak adlandırılan estetik felsefenin temelini oluşturur. Estetik felsefesi de mimarinin gelişim sürecini ve biçimsel niteliklerinin oluşumunu etkilemiştir.

Estetik normlar sistemini içeren mimari, kültürel ve tarihsel birikim sonucu ortaya çıkmış ve anlamını da bu normlardan almış olan bir disiplindir. Kültürün ve anlamın tanımlarına girerek mimarinin içeriğini anlama olanağı elde edilebilir. Kültürün, insanın varolşuna bağlı olarak ortaya çıkması, yatay ve dikey iletişim yollarını kullanarak yaılması ve diğer kültürleri etkilemesi ve gelişimi mimariyi de etkilemiştir. Yaşamın ritmi, alışkanlıklar da kültürün mimariye etki eden bileşenlerindendir. Benzer şekilde mimarlar da yeni mimari formları mevcut kültürel değerlerden yola çıkarak yaratmışlardır. Ancak mimarlık zaman içinde gelenekleri ve değer dizgeleri ile kendi kendine başvuran bir dizge olarak tanımlanır.

Kültür yaratımının her formunda varolan anlam, daima bir topluluk içinde varolan insanın ne'liğine aittir. Tinsel dünyada anlam yaratma süreci, tinin kendini nesneleştirme süreci olarak açıklanır. Aynı şekilde mimarlığın düşünsel ve duygusal boyutunun önemi de, anlamın duygusal kalıpları belirgin hale getirmesinde ortaya çıkar. Yapı bulunduğu çevresel konum içinde bir anlam taşımalıdır.