Felaket kapitalizmi, kapasite yoksunluğu ve kent: 2011 Van depremi örneği

Abstract

Bu çalışma 23 Ekim 2011 ve 9 Kasım 2011 tarihlerinde Van kentinde meydana gelen iki depremin yarattığı ekonomik, politik ve mekansal kırılganlıkların ve kapasite yoksunlaşmasının felaket kapitalizmi araçlarının uygulanmasında yarattığı fırsatlara odaklanmaktadır. Çalışma, Van kent merkezinde ve Erciş ilçesinde gerçekleştirilen derinlemesine mülakatlara dayanmaktadır. Çalışmada deprem sonrası yardım dağıtımları, göç süreçleri ve barınma sorununun çözümü konusunda ortaya çıkan koşullara vurgu yapılmaktadır. Ayrıca kentin yeniden yapılanması aşamasında kent planlaması süreçlerine, kurucu projelere, konut politikası ve kentsel arazilerin el değiştirmesi konularına değinilmektedir. Çalışma doğal afetleri bir anda olup biten bir olgu olarak değil, toplulukların uzun zaman dilimlerini etkileyen toplumsal felaket süreci olarak ele almaktadır. Bu açıdan çalışma, doğal felaketlerin yaratmış olduğu şok anının topluluğun eyleme kapasitelerinde nasıl bir düşüşe neden olduğu gerçeğini Van depremi örneği üzerinden anlamaya çalışmakta, bu şok anına ve kapasite düşüşüne bağlı olarak neoliberal politikaların uygulanmasına olanak sağlayan mekansal düzenlemeleri konu edinmektedir. Anahtar Kelimeler: Neoliberal Hegemonya, Doğal Felaketler, Kapasite Yoksunluğu, Şok Doktrini, Van Depremi.