Bilgi-iletişim teknolojileri destekli etkileşimli mekan tasarım süreci

Abstract

Günümüzde etkileşimlilik kavramı ve etkileşimli ürünler çağdaş yaşantımızın önemli bir parçası haline gelmiştir. 80'li yılların başından bu yana bilgi teknolojilerinde yaşanan hızlı gelişim süreci ile birlikte evrimleşen etkileşimli arayüzler bugün sadece elektronik tüketici ürünlerde sınırlı kalmayarak gündelik hayatımızda kullandığımız birçok ürüne entegre edilmiştir. Mekân tasarımı alanlarında da akıllı bina sistemlerinin binalara entegrasyonu ile birlikte etkileşimli tasarımlar bina kullanıcılarına sunulmaya başlamıştır. Bugün, akıllı bina sistemleri sadece binaların daha ekonomik işletilmesi amacıyla değil, daha fazla konforun sağlanması amacıyla da kullanılmaktadır. Çağdaş akıllı bina sistemleri bu ihtiyaca göre çok çeşitli ara birimlerle ilişkilenen karmaşık bir otomatik algılama, karar verme ve tepki verme mekanizması durumuna gelirken bu teknolojilerdeki son gelişmelerle artık sisteme yüklenmemiş verileri de öğrenebilme yeteneğini kazanmaktadır. Tüm ürün ve yapılarda özellikle yirminci yüzyılda yoğun bir şekilde hissedilen standartlaşma karşısında bu sistemlerin sağlamış olduğu etkileşimli kişiselleşebilirlik özelliği çok önemli avantajlar doğurmaktadır. Bu çalışmanın amacı etkileşimli kişiselleşebilir mekân kavramı ile birlikte tasarım sürecinin ne şekilde etkilediğini incelemek ve yeni tasarım düşünce yapısına göre uygun bir tasarım modeli sunmaktır. Tez kapsamında bu doğrultuda öncelikle konu ile ilgili akıllı bina, standartlaşma, kişiselleşebilirlik ve etkileşimlilik gibi temel kavramlar ele alınmış, ardından endüstriyel ürünlerde standartlaşma, bilgi-iletişim teknolojilerinde etkileşimin gelişimi incelenerek akıllı bina sistemleri ile etkileşimli kişiselleşebilirlik olanakları değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda etkileşimli mekân tasarımı için bir tasarım süreç modeli geliştirilmiş ve bu model önerilerle birlikte tartışılmıştır.