Grafik tasarımda temsil ve kalıcılaşma mecraları: Tasarımcı portfolyoları, monografiler, manifestolar ve mesleki yayınlar (1927–2023)

Abstract

Bu tez çalışmasının amacı, tasarımcı portfolyoları, monografileri, manifestoları ve mesleki yayınların fiziksel sınırları çerçevesinde, okur kitleleriyle yeni ve farklı iletişim mecraları açabilen grafik tasarımcıların, üretimlerinin bütününü nasıl kayıt altına aldıklarını, tasarıma dair politik yaklaşımlarını ve çözüm önerilerini okurlarıyla nasıl paylaştıklarını ve zaman içerisinde dönem, üretim alanı veya tasarım üslubunun temsilcisi konumuna nasıl yükselebildiklerinin sorularını yanıtlamak, yeni okuma önerilerini literatüre kazandırmaktır. Ön araştırma evresinde, konuyla ilgili uluslararası literatür taraması yapıldığında, "temsil" ve "kalıcılaşma" olgularına yanıt üretebilen 22 tasarımcıya ait 32 öncü yayın tespit edilmiştir. Ana kaynakça ve referans malzemesi olarak ele alınan bu yayınların yazılı ve görsel editoryal kurguları analiz edilmiş; kronolojik, tematik, dönemsel ve kanonik özelliklerine göre sınıflandırılarak, grafik tasarımda temsil ve kalıcılaşma yapılarına dair analiz, kategorizasyon, yorum ve yeni okuma önerileri sunulmuştur. Yayınların öne çıkarmak istedikleri fikir ve hedefler analiz edildiğinde, gidermek istedikleri eksiklikler ya da doldurmak istedikleri boşlukların konjonktürel ya da sosyo-politik nedenlerle dönemler bazında değişiklik gösterdiği ya da süregelen benzer sorunların devam ettiği gözlemlenmiştir. Portfolyo, monografi, manifesto ve mesleki yayın özelliği taşıyan 32 yayının, dönemini ve tasarımcısını tanımlayan birer temsil nesnesi, tasarımcılar arasındaki mesleki sürekliliği, değişim ve dönüşümü sağlayan kalıcılaşma mecraları olarak önem ve değer kazandıkları görülmüştür.